Καθώς η ανθρωπότητα γίνεται όλο και πιο περιβαλλοντικά συνειδητοποιημένη και επικεντρώνεται στη βιώσιμη ζωή χωρίς απόβλητα, οι αλλαγές στη μόδα και στη συμπεριφορά των brands είναι αισθητές. Τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν κατασκευαστεί ποικίλες εναλλακτικές λύσεις τεχνητού δέρματος ακόμα και με μη βιοδιασπώμενα και περιβαλλοντικά επιβλαβή πετρελαιοειδή πλαστικά. Enviromentally friendly και leather free, πως θα ξεχωρίσεις το φυσικό δέρμα σε σχέση με το «ψεύτικο», και τελικά σε ποιο υλικό θα καταλήξεις;

Γνήσιο δέρμα. Ένα περίτεχνο υλικό υψηλής ποιότητας

Όλα τα παράγωγα του δέρματος είναι μοναδικά και διαφέρουν ανάλογα την στρώση δέρματος από την οποία προέρχονται. Ένα γνήσιο δέρμα έχει ακανόνιστη διάταξη αυλακώσεων, είναι παχύ και σκληρό, ανθεκτικό στον χρόνο και στις εξωτερικές ρωγμές. Κατά κανόνα, με τη χρήση γίνεται πιο μαλακό και η φθορά του καθυστερεί.

Στα παπούτσια είναι πιο εύκαμπτο και προσαρμόζεται στο σχήμα του εκάστοτε ποδιού, με αποτέλεσμα την αποφυγή χτυπημάτων και φουσκαλών. Άλλο ένα θετικό του είναι η καλύτερη διαπερατότητα του αέρα, χάρη στην οποία το πόδι δεν ιδρώνει.

Ποια είναι η διαδικασία παραγωγής του;

Κατασκευάζεται από δέρματα σχεδόν οποιουδήποτε ζώων, ωστόσο το πιο συνηθισμένο είναι αυτό της αγελάδας. Η διαδικασία παραγωγής του έχει αρκετά στάδια. Αρχικά, γίνεται προετοιμασία αφαίρεσης του δέρματος από το ζώο και στη συνέχεια απομάκρυνση της σάρκας με το χέρι ή την χρήση ειδικών μηχανών. Έπειτα, άμεσα αλατίζεται ή καταψύχεται, αποθηκεύεται, διπλώνεται με τις πλευρές της σάρκας να εφάπτονται μεταξύ τους και παραμένουν έτσι μέχρι να είναι έτοιμα για επεξεργασία. Αν έχει βρωμιές, το μούλιασμα σε νερό που υποβάλλεται διώχνει τυχόν βρωμιά ή άλλα υλικά. Εάν έχει τρίχες για να αφαιρεθούν ολοκληρωτικά, υπόκειται σε ασβεστόλουτρο. Μετά από όλο αυτό το καθάρισμα και το μούλιασμα, το δέρμα θα είναι γεμάτο υγρασία, με αποτέλεσμα να διογκωθεί. Με αυτό τον τρόπο και μπορεί να ενωθεί σε δύο στρώματα έτσι ώστε ξεχωριστά μέρη του να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διαφορετικούς τύπους δερμάτινων προϊόντων. Σύμφωνα με τον σκοπό χρήσης τους, διαχωρίζονται συνήθως ανάλογα την αντοχή και την ποιότητα.

Λίγα από τα είδη δέρματος που κυκλοφορούν ευρέως είναι:

  • Full Grain: Όλο το δέρμα ανέπαφο χωρίς να έχει αφαιρεθεί κάποια στρώση του ή να έχει υποστεί επεξεργασία.
  • Top Grain: Η εξωτερική στρώση του δέρματος και η πιο ανθεκτική.
  • Nubuck & Suede: Το Suede φτιάχνεται από την εσωτερική πλευρά του δέρματος ενώ το δέρμα Nubuck φτιάχνεται από την εξωτερική πλευρά του με την ίδια διαδικασία της τράχυνσης που δίνει την χαρακτηριστική αίσθηση βελούδινης υφής.
  • Split δέρμα: Αποτελεί το κατώτερο μισό του δέρματος που δεν έχει επιφάνεια δέρματος ή κόκκο. Ανεπεξέργαστο, μοιάζει με λεπτό σουέτ και είναι απορροφητικό.

Οικολογικό δέρμα. Πώς ξεκίνησε και τι είναι στην ουσία;

Κάτω από την ομπρέλα του όρου οικολογικό δέρμα θα βρεις πολλά είδη «δερμάτων». Η πιο αληθινή μορφή του κατασκευάζεται από vegan υλικά που μιμούνται την αίσθηση και την εμφάνιση του πραγματικού δέρματος από ανακυκλωμένο καουτσούκ, κερωμένο βαμβάκι, φελλός, ακόμη και απόβλητα φρούτων. Φιλικό προς το περιβάλλον και τη λεγόμενη ηθική παραγωγή χαρακτηρίζεται από πολλά θετικά. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1920. Ορισμένοι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι η ιστορία του ξεκινά τον 15ο αιώνα, αλλά η μαζική παραγωγή του παρουσιάστηκε με την ανάπτυξη των πλαστικών με βάση το πετρέλαιο στα τέλη του 19ου αιώνα.

Είναι ένα ανθεκτικό και εύκαμπτο υλικό, που αποτελείται από δύο στρώσεις. Το πρώτο στρώμα είναι μια βάση υφάσματος και το δεύτερο είναι μια ειδική σύνθεση πολυμερούς που εφαρμόζεται πάνω σε αυτό σε υγρή μορφή και ενώ στην συνέχεια βάφεται στην απαιτούμενη απόχρωση.

Το πολυμερές μπορεί να είναι καουτσούκ, πρωτεΐνη, κυτταρίνη ή ακόμα και συνηθισμένο πολυαιθυλένιο. Ανάλογα με την αντοχή στη φθορά, τη δύναμη, τη σύνθεση και τη μέθοδο φινιρίσματος όπως και στο φυσικό δέρμα, διακρίνονται σε αρκετά είδη. Σε ορισμένες περιπτώσεις περιλαμβάνει ακόμη και δέρμα που προέρχεται από ζώα, αρκεί να έχει υποστεί δέψη και βαφή με υλικά φυτικής προέλευσης αντί για σκληρά τοξικά χημικά. Δύο από τα πιο δημοφιλή είναι το PVC ή πολυβινυλοχλωρίδιο, και το PU ή πολυουρεθάνη.

Πως κατασκευάζεται;

Επιλογή βάσης υφάσματος: Οι περισσότεροι κατασκευαστές χρησιμοποιούν βαμβάκι ή πολυεστέρα ως βασικό υλικό υφασμάτων. Αυτά είναι συνήθως πορώδη και τραχιά ώστε να απορροφήσουν το υγρό υλικό που θα τα καλύψει.

Διαμόρφωση του πλαστικού: Στη συνέχεια, διαμορφώνονται οι πλαστικές ουσίες για να συνδεθούν με τα υφάσματα βάσης τους.

  • Το PVC παρασκευάζεται συνδυάζοντας συστατικά από αλάτι και πετρέλαιο. Κατά την παραγωγή, δημιουργείται χλώριο εκθέτοντας το αλάτι σε ηλεκτρόλυση και μετέπειτα συνδυάζεται με αιθυλένιο, το οποίο προέρχεται από το πετρέλαιο. Η προκύπτουσα ουσία, διχλωριούχο αιθυλένιο, μετατρέπεται σε μονομερές βινυλοχλωρίδιο σε υψηλές θερμοκρασίες. Στη συνέχεια, αυτά τα μονομερή μετατρέπονται σε πολυμερή με ρητίνη πολυβινυλοχλωριδίου. Για να είναι εύκαμπτο, οι εταιρείες στο τέλος προσθέτουν πλαστικοποιητές ώστε να συνδεθεί με το βασικό ύφασμα.
  • Η δημιουργία του PU είναι κάπως πιο πολύπλοκη και περιλαμβάνει ισοκυανικά, πολυόλες και διάφορα πρόσθετα. Τα διάφορα πολυμερή που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή του, αντιδρούν μεταξύ τους και στη συνέχεια υφίστανται επεξεργασία. Στο τέλος, εκτίθεται σε πλαστικοποιητικά πρόσθετα για να επιτευχθεί η εύκαμπτη φύση του. Το PU κατά κύριο λόγο δεν χρησιμοποιεί πλαστικά οπότε δεν δημιουργεί διοξίνες καθιστώντας το μια από τις πιο πράσινες μορφές οικολογικού δέρματος.

Σύνδεση μεταξύ των υλικών: Σύνδεση του πολυμερούς με τα υποκείμενα υφάσματα βάσης. Υπάρχουν διάφορες διαδικασίες αλλά κυρίως τηρείται το λιώσιμο του πλαστικού/συνθετικού υλικού και την επικάλυψή του στο βασικό ύφασμα.

Κοπή και προετοιμασία του υφάσματος: Μόλις το συνθετικό συνδεθεί με το υποκείμενο ύφασμα, κόβεται στο επιθυμητό σχήμα και μέγεθος και είναι έτοιμο για χρήση.

Μπορώ να επισκευάσω το τεχνητό δέρμα;

Η επισκευή του τεχνητού δέρματος δεν είναι πάντα εύκολη, αλλά είναι δυνατή με λίγη προσπάθεια. Σε αντίθεση με το φυσικό υλικό, είναι αδύνατο να σφραγιστούν πλήρως ζημιές στο πολυμερές υλικό. Προσωρινές λύσεις μπορούν να λύσουν προβλήματα αλλά αργά ή γρήγορα το καταστραμμένο μέρος θα πρέπει να αντικατασταθεί με ένα καινούργιο. Παρόλα αυτά, υπάρχουν διάφορα κιτ επισκευής ψεύτικου δέρματος που διαθέτουν όλα τα εργαλεία μαζί με τις οδηγίες για το πώς να το επισκευάσεις. Συνήθως οι διαδικασία που ακολουθείς είναι να εξομαλύνεις την περιοχή που χρειάζεται επιδιόρθωση με ένα ειδικό γυαλόχαρτο. Αφού λειανθεί όσο είναι εφικτό, επισκευάζεται χρησιμοποιώντας είτε δερμάτινο χρώμα, είτε μαρκαδόρο στο ίδιο χρώμα ή με τοπική αντικατάσταση ψεύτικου δέρματος.

Πώς τα ξεχωρίζω μεταξύ τους

Το πραγματικό δέρμα είναι ένα φυσικό υλικό που δουλεύεται με την βοήθεια του ανθρώπινου χεριού και το συνθετικό δέρμα, ένα πλήρως βιομηχανοποιημένο υλικό. Για να διακρίνεις μεταξύ του φυσικού με το τεχνητό δέρμα αρκεί να ξεχωρίσεις τις διαφορές στην αφή και τη μυρωδιά. Το φυσικό δέρμα είναι πιο παχύ και σκληρό από το αρκετά ολισθηρό στο άγγιγμα οικολογικό δέρμα. Το πρώτο επίσης διαθέτει μια χαρακτηριστική οσμή, και το συνθετικό – είτε δεν την έχει καθόλου, είτε αναλόγως την ποιότητα μυρίζει καουτσούκ. Η τιμή επίσης είναι βασική ένδειξη για το αν το προϊόν έχει ζωικής προέλευσης υλικό. Το φυσικό δεν μπορεί ποτέ να είναι φθηνό γιατί μεταφέρει μια μακριά, δύσκολη και εξειδικευμένη εργασία πολλών ανθρώπων για να φτάσει στην τελική του μορφή. Στο γνήσιο και ποιοτικό δέρμα, πολύ δύσκολα το χρώμα του θα είναι παντού απόλυτα το ίδιο, θα υπάρχουν σημεία ελαφρά πιο σκούρα ή πιο ανοικτά μαζί με ανόμοιους πόρους και πολλές φορές ανομοιομορφίες λόγω γδαρσιμάτων του ζώου. Στο συνθετικό, αντιθέτως, παρατηρείται επαναληψιμότητα του pattern-υφής του υλικού. Πριν την αγορά, σε προϊόντα με μη αδιαβροχοποιημένες επικαλύψεις, ρίξε νερό πάνω στο υπό εξέταση δέρμα, και αν το νερό εισχωρήσει μέσα χωρίς να το αλλοιώσει τότε είναι φυσικό. Η τεχνητή επιφάνεια είναι ευαίσθητη στην θερμότητα, καθώς μεγάλο μέρος της αποτελείται από πλαστικά και όταν εκτίθεται στο άμεσο ηλιακό φως ζεσταίνεται γρηγορότερα σε σχέση με το φυσικό. Αν το προϊόν σου «λιώνει» εύκολα με την έκθεση του στον ήλιο τότε είναι σίγουρα συνθετικής προελεύσεως.

Γνήσιο VS Εco δέρμα. Τελικά ποιο θα διαλέξεις;

Τα λόγια είναι περιττά. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας υλικού, πλέον μπορείς να έχεις στην ντουλάπα σου προϊόντα δερμάτινου χαρακτήρα χωρίς να χρειαστεί να βάλεις το χέρι «βαθιά» στην τσέπη. Στα παπούτσια σου, αν επιθυμείς ένα μοντέλο που θα σου κρατήσει χρόνια τότε καλύτερα να επιλέξεις αυθεντικό δέρμα. Από την άλλη αν επιθυμείς ένα καθαρά αδιάβροχο προϊόν που να καθαρίζεται εύκολα διάλεξε τεχνητό δέρμα που δεν απαιτεί ειδικές πούδρες και ακριβά προϊόντα περιποίησης. Επίσης λάβε υπόψιν σου ότι λόγω της συνθετικότητας του, το οικολογικό δέρμα, είναι πιο επιρρεπή σε αλλεργίες και δεν αναπνέει ικανοποιητικά συγκριτικά με το γνήσιο χωρίς αυτό να αποτελεί κανόνα. Με βάση τις δικές σου ανάγκες λοιπόν έχεις ευτυχώς πληθώρα επιλογών για κάθε περίσταση.